“A pior banda do mundo”
Jose Carlos Fernandes portugaldarrari metal astunek landareengan duten eraginaz ikertzeari
utzi ostean otu zitzaion, hogeita bost urte bazituenean, bere ideiei forma emateko komikia
erabiltzea. MUNDUKO BANDARIK TXARRENA da Fernandesen sorkuntza lanen artean gaurko
aukeratu duguna, aurten iritsi baita euskararen plazara Bego Montorio itzultzailearen eskutik.
Orain arte Portugalen, Espainian eta Brasilen entzutea izan duen sei komikiko sortaren lehen
hiru liburukiak biltzen ditu euskarazko edizioak: Utopiaren kioskoa, Gauza huts eta garrantzi
gabekoen museo nazionala eta Babelgo hondakinak.
2002. urtean hasi zen Jose Carlos Fernandes Munduko bandarik txarrena marrazten. Nobela
grafikoaren esparruan sar genezakeen lana da, influentzia eta karga literario handiko komikia.
Bi orrialdeko istorio motz eta independenteek osatzen dute.
“1958az geroztik itxita dagoen jostundegi bateko sototik, musika soinu motelduak jalgitzen
dira. (…) Hantxe egiten ditu entseguak munduko bandarik txarrenak”. Hogeita hamar urte
da lau taldekideak jazza jotzeko batzen direla, baina oraindik ez dute jendaurrean zuzeneko
kontzerturik sekula eman.
Kutsu griseko hirigunean gauzatzen dira istorioak. Sepia koloreko orriek eta zuri-beltzeko
pertsonaien gogo aldarteak izen sobietarrak dituzten kaleen dekadentziari lagun egiten diote.
Bulegoak, komertzio xelebreak, etxe-barruak eta bizi estiloa 50. hamarkadan koka genitzake,
baina anakronismoz beteta daude.
Pertsonaiak bitxiak dira, ofizioz eta afizioz: lur lauaren elkarteko kideak, alderdi inpopular
idiosinkratikoko liderra, zerua zeharkatzen duten hodeien forma erregistratzen duten
langileak, suizidioak gertatu diren tokiak hiriko mapetan markatzeaz arduratzen dena,
telefono zutoinen entzuketan ibili ohi den telefilologo taldea, munduko bandarik txarreneko
musikariak… Lunatikoak eta eszentrikoak. Zorionetik urruti noraezean dabiltzan antiheroiak.
Nabarmenak euren satisfazio eza eta errealizazio falta. Kezka kafkianoak eta ohitura
surrealistak dituzte. Euren joera naturala frakasatzea da. Fernandesek berak parekatzen ditu
jazz pieza batean behar ez lukeen momentuan jotako nota erratuarekin.
Trajedun gizonak, gorbatak eta kapeluak. Megaharpa eta kontraokarina bezalako ezinezko
musika tresnak. Narratzaileak hausnar lerro bat markatzen du, pertsonaien hitzek beste
bat. Sare oso baten hari muturrak dira istorio bakoitzeko ideia iradokitzaileak. Pertsonaiak,
objektuak eta lekuak errepikatu egiten dira, ordena konkreturik gabe, istoriotik istoriora.
Baita liburukitik liburukira ere. Feedback horrek hari gidari bat eskaintzen dio istorio solteen
bildumari eta irakurlea Fernandesek eraikitako mundu absurdoan integratuta sentiarazten du.
Ironiaren eta kritikaren bitartez irakurlea deskolokatzea du xede Fernandesek. Liburuki
bakoitzean soinu banda zabala iradokitzen du gainera komikigileak. Jazz melodiek sorkuntza
bidean lagun egin omen diote. Musika apur baten laguntzaz, edozein unetan, liburua ireki eta
istorio solte bat irakurtzeko aproposa, beraz.
Lehen hiru aleekin gozatua hartu ostean, hurrengoen zain geratzen gara.
Comentarios