Aupa Bizkaia

Elorrioko Urreberri tabernan batu gara Fito Skins Elorrioko musika talde gazteagaz. Laster euren bigarren diskoa kaleratuko dabe, eta hori ezeze, bestelako kontu ugari be izan doguz eurekaz hizpide. Taldea orain dala urte batzuk sortu zan, lagun artean, musikarako grina amankomunetik abiatuta. Hasieran bikote modura hasi ziran, entsegu txiki eta esperimentalen artean, baina poliki-poliki proiektua handitzen joan da eta gaur egun laukote bihurtu dira.

Zapaturo lez Farmazia tartea euki dogu Aupa Bizkaia! irratsaioan Juan del Arco farmazialariagaz. Aste honetan iktusaren prebentzinoari buruz berba egin dogu. Hipertentsioa, hiperkolesterolemia eta diabetesa kontrolatzea, obesidadea eta sedentarismoa saihestea zelako garrantzia daukan nabarmendu dau Juan del Arcok. Iktusa prebenitzeko tratamenduekiko eta dietarekiko atxikimenduaren eta ariketaren onurak azpimarratu doguz baina baita be arrisku-faktoreak tratatzeko erabilten diran sendagaiez gan iktusa prebenitzeko tratamendu espezifikoak gogoratu dauz Juan del Arcok, antiagregatzaileak eta antikoagulatzaileak, besteak beste.

Hilean behin, Iñaut Amezaga, Odontologian doktorea eta EHUko irakasleak ahoaren ezaugarriak, bitxikeriak eta beste datu interesgarri asko kontetan deuskuz. Aurreko saioetan aho-osasunaren garrantzia azpimarratu eta azaldu deusku, ohikoenak diran gaixotasunen ezaugarriak nabarmendu dauz be, ahoko minbizia, besteak beste eta datu ezezagun askoren ganean be berba egin dogu. Gaurko saioan ahoa zer dan azaldu deusku, aho barrunbeharen anatomia aztertu dogu, zeintzuk diran ahoko funtzinoak be azpimarratu dauz eta odontologiaren oinarriei buruz berba egin dogu.

Elorrioko Udalak beste ikasturte batez jarri dau martxan Belaunaldi Artean programea, herriko gazteen eta adinekoen arteko harremanak eraikitzeko eta ezagutzak transmititzeko asmoz. Ikasturte osoan zehar, Elorrioko hiru ikastetxetako DBHko ikasleek eta parte hartu gura daben herriko adinekoek topaketak egiten dabez, lankidetza, bizikidetza eta alkar aberastea sustatuz; alkarregaz egingo diran jardueren artean joskintza, dantza, sukaldaritza, solasaldiak, ibilaldiak, marrazketak, jolasak eta memoria lantzeko dinamikak dagoz, eta helburua da belaunaldien arteko loturak sendotzea eta komunidadea alkartzen dauen guztia balioan jartzea. Elorriok barriro be berretsi dau belaunaldi guztien ondoizatea eta gizarte-kohesinoa indartzen dabezan espazio inklusibo eta parte-hartzaileak sortzeko konpromisoa.

Zapaturo lez David Madarietagaz astegoieneko estrenaldiei buruz berba egin dogu Aupa Bizkaia programako Zine tartean. Lekeitioko Zineman Caza de Brujas filmea ikusteko aukera daukagu. Davidek plataforma desbardinetako estreinaldiak be kontau deuskuz. Eta betiko lez, gaur egungoak ez diranak, baina geuretzako interesgarriak izan diran pelikulak gogoratu doguz.

Zapatuan Menopausiaren Munduko Eguna izan zan eta zapatuetan Aupa Bizkaia! programan daukagun farmazia tartean menopausiaren inguruan berba egin gendun. Juan del Arco geure botikariak azaldu euskun fisiologikoki zer dan menopausia, zeintzuk diran sintoma bereizgarriak eta emakumeengan daukan eragina arintzeko egin daitekezan tratamenduak. "Menopausia arintzeko badagoz bizi ohitura osasungarri batzuk, dietan soja sartzea, kaltzioa eta D bitamina kontsumitzea. Kafeina, alkohola eta janari oso espeziatuak beroaldiak areagotu ahal dabez, saihestea komenigarria da. Ariketa fisikoa eta errelajazino teknikak be onuragarriak dira", azaldu dau Juan del Arcok. Domekan Bularreko Minbiziaren Aurkako Munduko Eguna zala eta, Bularreko Minbizia prebenitzeko garrantzia nabarmendu eban Juan del Arcok eta gogorarazi eban horretarako funtsezkoa dala behaketa-programan parte hartzea.    

Gatikara egindako osteran, Jose Ramon Bilbaogaz egoteko aukera izan genduan. Urte asko daroaz Euskal Herri osoan zehar idi probak antolatzen, eta kirolaren inguruan egin dogu beragaz berba. Euskal Herrian idi probak antolatzen urte gehien daroenak dira Gatikakoak. Bi urtez bakarrik geratu dira idi probak antolatu barik. Gazte gitxi dabilela adierazo dau, eta apustuek emoten eben saltsa hori be asko jaitsi dala. Gazteek hartu behar dabela bidea eta Gatikako idi probak ez galtzeko lanean jardungo dabela nabarmendu dau Jose Ramon Bilbaok.  

Pabellon 6 aretoa ezaguna izan da beti antzerki alternatiboaren aitzindari lez. Urriaren hasieran ateak zarratu ebazan, anbizino handiko zaharbarritze proiektuari aurre egiteko. Pabellon 6-k eskeini dauan azken emonaldia Ay, Carmela! antzezlana izan zan, urriaren 5ean, Ramon Barearen zuzendaritzapean, eta Olatz Ganboa eta Diego Perez aktoreekaz protagonista lez. Azken emonaldi horren bezperan, Olatz Ganboa aktorea geugaz euki dogu Aupa Bizkaia programan. Kontau deusku zelan egingo deutson aurre azken emonaldiari eta zer esan gura dauan berarentzako Pabellon 6 aretoak. Horren inguruan berba egin dogu, baina beste gauza askoren ganean be berba egin dogu Olatzegaz.

Bote luzea euskal pilotaren modalidaderik zaharrena da. Eskuagaz jokatzen da baina horma barik. Pilotari talde biek aurrez aurre jokatzen dabe lurrean margotuta dagoan zelaian. Algorta Bote Luzea taldeak Euskal Herriko Bote Luzea txapelketa irabazi eban eta Europako Champions League Llarges txapelketan parte hartu dau Herbereetan, Euskal Herriko ordezkari lez. Bote luzea zelan jokatzen dan jakiteko eta Herbereetan bizi izan daben esperientzia kontetako, Beñat Nicolas, Algorta Bote Luzea taldeko pilotariagaz berba egin dogu. "Euskal Herria mailan zortzi talde gagoz. Iparraldeko hiru talde, Gipuzkoako bi eta Bizkaiko hiru", esan deusku Beñatek. Bote Luzea ez da oso ezaguna eta kostetan da talde bat ataratea geure herrialdean baina ez da hemen bakarrik jokatzen. Frantzian, Belgikan, Herbehereetan, Italian eta Valentzian be jokatzen da, baina euren araudia eta jokatzeko modua ez da guztiz bardina, eta Algortako pilotariek igerri dabe desbardintasun hori Europako txapelketan. Beñatek kontau deusku ideia moduan baino ez dabela kontuan hartu, baina posible dala urte batzuk barru Europako txapelketea Euskal Herrian ospatzea. Badakie horrelako txapelketa bat antolatzea lan handia dala, baina polita izango litzateke bote luzea modalidadea hemengo araudiagaz eta geure modura zelan jokatzen dan ezagutzera emoteko be.

Eskafandra taldea 2024an sortu zan eta ordutik euren lehenengo diskoan lan egin ostean, Eskafandra izenagaz be kaleratu dabe. Rock musikatik pasa dira, folketik be, eta oraingoan pop musika ardatz eukita, musika mota barriak be aratu dabez. "Gure bizitzako soinu banda oso anitza izan da, fase asko euki doguz eta zentzu horretan konplejurik ez dogu euki", azaldu dau Joseba Iturraspe taldeko abeslari eta musikariak. Eskafandra, fonetikoki izen potentea aukeratu dabe, baina, kontzeptualki eta iruditeria aldetik be potentea da. Emon ahal dauan jokoagaitik be interesgarria dala pentsetan dau Josebak. "Itsasoa neure obsesino bat da, McOnak itsasontzian pasan, baina, oraingoan esan daigun Eskafandragaz ur-azpira sartzera goazela", kontau deusku Josebak. Eskafandra disko barria plataformetan dago eskuragarri eta formatu fisikoan aurrerantzean atarako dabe. Spotify plataforman ez egotea aukeratu dabela azaldu deusku Josebak: "Erabagi dogu Spotify aplikazinoan ez egotea Palestinako egoerea pixka bat salatzeko."  

Ulibarri Euskaltegiaren autoikaskuntza zerbitzua ezagutu dogu asteon Iker Legarraren eskutik. Legarra autoikaskuntza zerbitzuko koordinatzailea da gaur egun Bilboko euskaltegi honetan. Autoikaskuntza zerbitzuak egin dau bere bidea Ulibarri Euskaltegian. Izan be, 2000-2001 ikasturtetik eskaintzen dabe. Legarrak azaldu deuskunez, autoikaskuntza zerbitzuak eboluzino nabarmena bizi izan dau azken urteetan. Teknologia barrien aroan bizi gara eta horrek denporaren eta espazioaren hesiak hausteko aukerea emon deutse, ikaskuntza prozesu indibidualizatuago eta alkarreragileagoa lortzeko. Horren harira, zerbitzuaren ezaugarriak zeintzuk diran argitu deusku Legarrak: "Ikaslearen beharretara egokitzen gara". Beraz, ordutegi malgua daukie, material eta baliabide ugari erabilten dabez, etengabeko aholkularitza eta orientazinoa eskaintzen dabe, etab. Momentu honetan, matrikulazino epea zabalik dago. Beraz, gura izatekotan, izena emoteko aukerea dozue Ulibarri Euskaltegian.

Zapaturo lez zinean aditua dan David Madarietagaz egin dogu berba Aupa Bizkaia irratsaioko Zine tartean. Astero, Lekeitioko Ikusgarri zineman dagoan ikus-entzunezko edukiaren barri emoten deusku. Astegoien honetan emonaldi bikotxa egongo da. Txikientzat 'Sari Nagusia: Ziztu bizian' eta nagusientzat 'Jone, batzuetan' egongo dira ikusgai. Plataformak Netflix eta Prime Video plataformetako estreinaldien errepasoa be egiten dogu Davidegaz. Netflixen azpimarratzekoak: 'Realeza rebelde: Una insólita historia de amor' eta 'Matchroom: Los reyes del espectáculo deportivo' dokumentalak, 'Mafia: Most Wanted' dokusaila eta '1670', 'Black Rabbit', 'El refugio atómico' eta 'El hotel embrujado' telesailak. Prime Video plataforman, barriz, 'Los Caballeros del Zodiaco' eta 'Gen V' telesailak estreinau dabez.

Programatzaileen Eguna ospatu da irailaren 13an. Byte batek 256 balore desbardin ordezkatu ahal ditu. Hain zuzen be, horregaitik ospatzen da Programatzaileen Eguna urteko 256. egunean. Sektore honen ganean gehiago ikasteko asmoz, 42 Urduliz Bizkaia proiektura hurreratu gara, Amaya Molis bertako komunikazino arduradunaren eskutik. 42 Urduliz Bizkaia proiektua 2021ean sortu zan, Telefonica eta Bizkaiko Foru Aldundiaren eskutik. Bere helburua profesional digitalak heztea da. Izan be, Molisek esan deuskunez, enpresek programatzaileak gura eta behar dabez, gaur egungo erronkei erantzuna emoteko.

Zapaturo lez zinean aditua dan David Madarietagaz egin dogu berba Aupa Bizkaia irratsaioko Zine tartean. Netflix eta Prime Video plataformetako estreinaldien errepasoa egiten dogu Madarietagaz. Netflixen azpimarratzekoak: 'Alias Charlie Sheen' dokumentala, 'La bella y Bester' dokusaila eta 'La venganza de Analía', 'Las muertas', 'Diario de una chica experta en desastres de amor', 'Beauty in Black', 'Tú y todo lo demás', 'Las maldiciones' eta 'Rey lobo' telesailak. Prime Video plataforman, barriz, 'Tribute' dokumentala eta 'La novia' telesaila estreinau dabez.

Arrateko Amaren eguna izango da astelehen honetan, irailaren 8an, baina jaiak hasi dira bertan. Patxi Lejardi zinegotiak esan deuskunez, eibartarrentzako jai bereziak dira honeek. Hiru egunez ospatuko ditue, irailaren 7a, 8an eta 14an. Arratera joan-etorriak egiteko autobus zerbitzua antolatu dabe.

Ikusgarri zine aretoan ume zein helduentzako aukerak astegoien honetan. Umeentzat marrazki bizidunak euskeraz, "Super Elfkinak", eta  helduentzako "Nadie 2", genero guztiak buztartzen dituan pelikulea. Honez gain, Netflixeko eta Amazoneko estreinaldiak be gogortu deuskuz David Madarietak.

Edorta Unamuno Urdaibai Bird Center-eko biologoagaz bat egin dogu asteon Aupa Bizkaia irratsaioan. Bere eskutik, hegaztien migrazino fenomenoari erreparatu deutsagu. Izan be, aldaketa ugari bizi izan ditu hegaztien migrazinoak azken urteetan aldaketa klimatikoaren eraginagaitik. Esaterako, mokozabalak garagarrilerako martxan ziran.

Jurgi Ekizak Galiziaztik Euskal Herrira arteko bidea egingo dau itsasoz, belaontzi baten, han hor hemenka kontzertuak emonaz. Paxka Irigoienek lagunduko deutso emonaldi bereziotan. Euskal Herriko Baiona eta Galiziakoa lotuko ditue era honetara. Hamalau eguneko bidaia izango da, eta azken kontzertua Zarautzen emongo dabe.    

Lekeitioko Ikusgarri zine aretoan eskaintza bikotxa, helduentzako "Weapons" eta umeentzako "Los tipos malos 2". Plataformetako estrenaldiei dagokienez, Netflixen dokumental bi eta bost telesail. Dokumentalak "Canciones desde el agujero" eta "The biggest loser". Serieak, "Jóvenes y millonarios", "Guardianes de una gran nación", "Miss gobernador", "En el barro" eta "Seducción fatal". Amazonen telesail bat eta pelikula bi. Telesaila "La fiesta de las salchicas, utopía". Pelikulak "Ritos ocultos" eta "Butterfly".

Hasi da Jaialdi 2025 Boisen, euskal diasporaren mundu mailako topagunerik handiena. Abuztuaren 3ra bitartean ospatuko dan hitzordu honek, milaka euskaldun batuko dauz Idaho estaduko uriburuan. Ekintzez gainezka egongo da jaialdia eta horietako bat, zelan ez, bertsolaritzea izango da. Onintza Enbeitarekin egoteko aukera izan dogu guk, eta bera Nerea Ibarzabal eta Xabi Payagaz ibiliko da bertsotan. 2020an Bertsozale alkartetik sortu jaken aukera, baina pandemiagaitik ezin izan ziran joan. Oraingo honetan gogo handia daukala adierazo dau Onintza Enbeitak, baina ardura handiko egunak izango dirala be arrazoitu dau, izan be, berak esan dauanez, bertan egongo diranek bertsolariak Euskal Herriagaz daukien lotura zuzen lez hartuko dabez. Bestetik, hamar egunez euskera hutsean bizitzea Boise baten, berezia izango dala gaineratu dau Onintza Enbeitak.