Paradisu Zinema

Zinema irudiak errenkadan, azkar batean begistatzean sortzen den ilusioa bada, hardcorea, musika erritmo azkarren efektu bezala definitu dezakegu. Kultura zabala gurean, atzerritik etorria, eta bertan errotua. Egin Ezazu Zeuk mugimendu bereko semeak ez ote gara irrati libreetako kideak? Gure miresmena merezi dute bada, zinemazaleak ez gara sekula antolatu X handi baterekin eskumuturrean. Gaurkoan Hardcore musika eta zinema uztartu ditugu Txapa irratiko Jar itzazu tapoiak mesedez irratsaioko Txinborekin, kasu, gaurkorako beraiena gure egingo dugu, begietara begiratu eta Jar dezagun benda! Irratsaioko kantak: Rouse – Closed humanity Rouse – 20 years Escuela de odio – Ejemplo nº 36 Metralleta – Itu eta Xilban Decision – Amor entre rebeldes Criatura – Cumpliendo ordenes Bap – Bapman Rotten teenagers – Ze pequeño! Hardflip – Fuck off! Ace Ventura – Cannibal corpse Satanica – El dia de la bestia El diablo metió la mano – The Offspring Rancid – Django Rancid – Travis Bickle Discarga – No Limite Nashgull – C.N.P. Anestesia – Hollywood ProudZ – Preludio ProudZ – Lagrimas de Sangre Matxura – M.B.Z. A Wilhelm Scream – Mute print Tropical Iceland – Tiempo perdido Nuevenoventaicinco – La máquina

Errailetan aurrera, bidaiari gutxi eta merkantzia askoko trena gurea. Bide luzerik ez da, filmak estazio, musika trenbide, zinema eta trenak izan ditugu gaurkoan. Irratsaioan aipatutako filmak: Llegada del tren a la estación de La Ciotat (1895 Louis Lumière) El maquinista de la general (1926 Buster Keaton) El hombre que mató a Liberty Valance (1962 John Ford) Regreso al futuro III (1990 Robert Zemeckis) Slumdog Millionaire (2008 Danny Boyle) Asalto al tren Pelham 123 (2009 Tony Scott) Alerta máxima 2 (1995 Geof Murphy) Trainspotting (1996 Danny Boyle) El Bola (2000 Achero Mañas) Zeinek gehiago iraun (2011 Gregorio Muro) Cuenta conmigo (1986 Rob Reiner) Super 8 (2011 J.J. Abrams) Brinkola (2008 Asier Altuna eta Telmo Esnal) The Simpson (1989 Matt Groening) Spiderman 2 (2004 Sam Raimi) The Polar Express (2004 Robert Zemeckis) Harry Potter y la Piedra Filosofal (2001 Chris Columbus) Toy Story 3 (2010 Lee Unkrich) Un tranvia llamado deseo (1951 Elia Kazan) El Columpio (1993 Álvaro Fernández) Asesinato en el Orient Express (1974 Sidney Lumet) El protegido (2000 M. Night Shyamalan) ¡Vaya un fugitivo! (1998 Pat Proft) El dia de la marmota (1993 Harold Ramis) Goldeneye (1995 Martin Campbell) Parque Jurásico (1993 Steven Spielberg) Wild Wild West (1999 Barry Sonnenfeld) Su Ta Gar – Zain, zure zain (2013) Matrix (1999 Andy eta Lana Wachowski) Dancer in the dark (2000 Lars Von Trier)

Bi eta bat, bigarren denboraldiko lehena, gaurkoan lasai hasi gara, fokatzea urruntzen, zinemari buruzko kantak errepasatuz. Nobedade gutxi. Musika eta zinema hamabostean behin, igandetan, iluntzeko 21:00etan. Gure txapan, zure irratian. Irratsaioko kantak: Two Door Cinema Club - Cigarettes in Theatre The Kinks - Celluloid Heroes Poner tele Gijon Dut - Zinemagile etsituaren ametsa Stereo Total - Cinémania Frankie goes to Hollywood - Two tribes La Granja - Qué grande es el cine Siniestro Total - Séptimo arte SFDK - Los peliculistas 2 Madness - Michael Cain Airbag - Peliculas de miedo Fugazi - Cassavetes Mecano - El cine Murderdoll - Dead in Hollywood System of a down - Lost in Hollywood Luis duardo Aute - Cine, Cine Radiohead - Exit Music (For a Film)

Konturatu orduko aurtengo denboraldia agurtzeko unea iritsi zaigu. Ekaitz etorri da gaurkoan Paradisu zinemara, gitarra eta guzti, urtean jarri ditugun soinu bandak, eta bere gustuko filmetako kantak jotzera. Saioko kantak: Cat Stevens - Here comes my baby (1998 Academia Rushmore) Urge Overkill - Girl you’ll be a woman soon (1994 Pulp Fiction) Eddie Vedder - Hard Sun (2007 Into the Wild) Zarama - Dena ongi dabil (2007 Eutsi) The Weary Kind (2009 Crazy Heart) Gary Jules - Mad World (2001 Donnie Darko) Uda ona izan!

Teilatutik eraikitako etxea da azidoarena, hiru zutabe; imaginazioa, umore beltz eskoziarra eta akerkeria pixkat. Hegaldirako prest? Lasai, ez da drogarik behar, soinu banda nahikoa da sineste(siara)ko. Hankia sartzia ahaztu, horrelakua da bizitza, drogia aukeratu Jainko orojakilia, txurixa lehenengo, lehentasun kontua besteik ez Intsektu bat za, ezagutu zure lagunak, erredentzio bat Bola beltza sartu, neskia ahaztu, ta zure lekua topau Saioan entzundako kantak: Primal Scream - Insect Royalty The Gyres - Break The Pastels - Nothing to be Done Barry Adamson & Nick Cave - Sweetest Embrace Bentley Rhythm Ace - Thisiscarbootechnoodiscotechnobooto Texas - You´ll Never Know Beth Orton - Precious Maybe Marc Bolan - Hot Love Belle & Sebastian - Slow Graffiti Arab Strap - I Still Miss You Oasis - Going Nowhere The Chemical Brothers - Leave Home The Sons of Silence - Bobby Dazzler Death In Vegas - Claiming Marilyn Dimitri From Paris - Toujours L'Amore The Verve - On Your Own

Kartzelak eta zinema. Askorako ematen duen bikotea zalantzarik gabe. Askatasun bila dabiltzan pertsonaiez lepo dago pantaila handia. Txapa irratikook ere gure kartzela dugu, kartzela zaharra, eta bertatik egin dugu gaurko saioa, patioan ozen entzuteko, presondegi osoak amesteko, gaztetxeak 13 urte bete dituela ospatzeko. Saioan aipatutako filmak: Cadena perpetua (1994 Cadena perpetua) Bronson (2008 Nicolas Winding Refn) Hunger (2008 Steve McQueen) Alguien voló sobre el nido del cuco (1975 Milos Forman) Shutter island (2010 Martin Scorsese) El verdugo (1963 Luis García Berlanga) La gran evasión (1963 John Sturges) Asesinos natos (1994 Oliver Stone) Prison break (2005 Paul Scheuring) Watchmen (2009 Zack Snyder) V de Vendetta (2006 James McTeigue) Segoviako ihesa (1981 Imanol Uribe) Barrura begiratzeko leihoak (2012 Elkarlanean) Izarren argia (2010 Mikel Rueda) Salvador (Puigh Antich) (2006 Manuel Huerga) El experimento (2010 Paul Scheuring) El expreso de medianoche (1978 Alan Parker) En la cuerda floja (2005 James Mangold) Celda 211 (2009 Daniel Monzón) Soy un cyborg (2006 Park Chan-Wook) Hierro 3 (2004 Kim Ki-duk) Gainetik aipatutako beste film batzuk: El show de Truman, Black Mirror, La naranja mecánica, Sangre por sangre, Vaya un fugitivo, Agarralo como puedas 3, El robobo de la jojoya, Sucker Punch, El ladrón de Bagdad, Tiempos modernos, Battle Royale… Atzeko planoko musika: Dut – Sokaren itzala, Kuraia – Platonen kobazuloa TB zen, Berri txarrak – Aslpaldian utzitako zelda, Joseba Sarrionandia – Bigarren galdera, Kuraia – Badakigu, BAP – Atzera begira, Kojon prieto y los Huajalotes – Carcelero, Elvis presley – Jailhouse rock, Hertzainak – No time for love, Igor Arzuaga & Luis Vil – Kartzela, Itoiz – Desolatio, Negu gorriak – Borreroak baditu milaka aurpegi…

Sumendi bat duen irla da gure Maltzur doktorearen gotorlekua. Austin Powers isileko agenteak bere malmuzkeriarekin amaitu eta status quoa iraunarazteko bereak eta bi dantzatu beharko ditu. Lasai, 60. hamarkadako sena eta musika bereganatuak ditu, espazioan zein denboran bidaiatzean. Saioan entzundako kanten zerrenda: They Might Be Giants - Dr. Evil George S. Clinton - Austin Powers theme song REM - Draggin the line Madonna – Beautiful stranger Big blue missle – Time of season Green day – Espionage The Monkees - I´m a believer Rap Dr Maligno Lucy nation – The Alright Lords of Acid - Am I sexy Burt Bacharach/Elvis Costello – I´ll never fall in love again George S. Clinton - Daddy wasn´t there Quincy jones and his orchestra - Austin Powers theme song The Bangles - Get the girl Melanie B – Word Up Lenny Kravitz – American woman

Izaro etorri da gaurkoan mendebaldeko forajidoaren epika igartzera, western-etako soinu bandak errepasatzea ez da lan makala. Klasikoak zein harribitxiak ezkutatzen dira horizonte galduetan, tabakoa murtxikatu eta berunezko justiziaren zain egon gara gaurkoan Txapa irratian. Jarritako filmak: Horizontes de grandeza (1958 Wlliam Wyler) Los siete magnificos (1960 John Sturges) Solo ante el peligro (1952 Fred Zinnemann) La diligencia (1939 John Ford) Bonanza (1959 David Dortort) Johnny Guitar (1954 Nicholas Ray) Duelo de titanes (1957 John Sturges) Por un puñado de dolares (1964 Sergio Leone) La muerte tenia un precio (1965 Sergio Leone) El bueno, el feo y el malo (1966 Sergio Leone) Un hombre llamado caballo (1970 Elliot Silverstein) La leyenda de la ciudad sin nombre (1969 Joshua Logan) Dos hombres y un destino (1969 George Roy Hill

Lars Von Trier-ek Dancer in the dark egin zuen. Björk-ek soinu banda. Kantak bildu eta gerora Selmasongs diskan argitaratu zituen abeslari islandiarrak, kasu honetan argitaratu aditz aproposena izan ez arren. Iluntasunetik filma eta diska errepasatu ditugu Paradisu zineman, ikusmira argitu eta itxurak egin. Belarriekin ikusi esaten zuen orain bi neguko abestiak.

Bideogintza eta musika ezkontzen dituen zerbait baldin badago hori bideoklipak dira. 90seg irratsaioko Jokin izan dugu gaurkoan gonbidatu, normalean ikus-entzunezko bat janzteko sortu diren soinu bandak izaten ditugula gogorarazi digu eta egoera irauliz, gaurkoan alderantzizko bidea egin dugu. Abestiendako sortutako ikus-entzunezkoak entzun ditugu. Ez nolanahikoak, diskurtso eta istoriadunak. Saioko kantak: Massive attack – Paradise circus Blur – Coffe and TV Beastie Boys – Sabotage Muse – Knights of Cydonia Deftones – White pony short film M.I.A. – Born free Michael jackson – Thriller extra: Daft punk – Da funk

Gazte Danbadan izan gara, Urduñan, eta ezin izan dugu aste honetako irratsaioa bertatik egiteko aukera pasatzen utzi. Gazteriari buruzko film batzuk errepasatu ditugu Altxa gunean Topatuko lagunek prestatu duten irratitik. Saioan jarritako filmak: La haine (1995 Mathieu Kassovitz) Kids (1995 Larry Clark) Ken Park (2002 Larry Clark) Historias del Kronen(1995 Montxo Armendáriz) La revolucion no será televisada (2003 Kim Bartley) La noche de los lapices (1986 Héctor Olivera) The Wall (1982 Alan Parker) If… (1968 Lindsay Anderson) El graduado (1967 Mike Nichols) El club de los cinco (1985 John Hughes) Exit trought the gift shop (2010 Banksy) Manual para fabricar un terrorista (2010 Tereza Reichová) La red social (2010 David Fincher) Black Mirror (2011 Charlie Brooker) Pozos de ambicion (2007 Paul Thomas Anderson) La ley de la calle (1983 Francis Ford Coppola) El hombre que mató a Liberty Valance (1962 John Ford) Outsiders (1983 Francis Ford Coppola) American graffiti (1973 George Lucas) Thrashin’ (1986 David Winters) Risky Business (1983 Paul Brickman) Ferris Bueller’s Day Off (1986 John Hughes) Los Edukadores (2005 Hans Weingartner) La Ola (2008 Dennies Gansel)

Gure herri osoa zeharkatzen ari den korrika bertan da eta gu ere martxan gara, antxintxika, zinemak ere baduelako joera geldirik ez egoteko. Nork ez du Forrest Gump miresten? Corre, lola, corre-ren urduritasunak mugitzeko gonbita egin digu. Bourne-ek mareatu gaitu, nor garen, nondik gatorren eta nora joan nahi dugun jakin gabe arineketan. Trainspotting-en hasiera ere gure belaunaldiaren oroimenean dago, bizatze ez aukeratzea hautatu dugu polizia atzean dugularik. Droga ote? Galdetu presaren preso den Crank-i. Rocky ere ihesean doa, eskilaretan gora. Autosuperazioa animatrix-en, ihesaldia Toma el dinero y corre filmean. Euskalakari guztientzat.

Arrosa irrati sarearen jardunaldien biharamunean meta irratsaio bat egiteko aukera baliatu dugu. Irratiak zineman izan duen presentzia errepasatu eta esatari bereziak aurkeztu ditugu. Irratiaren historia, irrati libreen boterea, komunitate baten tresna, funtzio terapeutikoa edota bizitzeko modu bat ikusi dugu. Binomio indartsua dudarik gabe irratia eta zinemarena!

Zer da Rushmore gure beldurren itsaso erdian dagoen irla ez bada, eta nor Max Fisher polifazetikoa, bertako uretan solturaz murgildu baina kanpoan itotzeari eta zahartzeari beldur dion arraina ez bada? Rushmore institutuko komedia ez ohikoak indiferente utziko ez badigu ere, argi dagoena bere musikak penak kitatzen dituela da, soinu banda borobila da oso edo kasu honetan triangeluarra, maite/mintzeko modukoa. Hemen monografikoan entzundako kantak, irratsaioan agertu diren ordenean: Mark Mothersbaugh – Hardest geometry problem in the world Creation – Making time Cat Stevens – Here come my baby Mark Mothersbaugh – Sharp little guy The Kinks – Nothing in this world can stop me worrin´bout that girl Mark Mothersbaugh – The lad with the silver button Chad & Jeremy – A summer song Donovan – Jersey Thursday The Who – A quick one while he´s away The Rolling Stones – I am waiting Mark Mothersbaugh – Edward appleby (In memoriam) Mark Mothersbaugh – Piranhas are a very tricky species Cat Stevens – The wind John Lennon – Oh Yoko The Faces – Ooh La La Mark Mothersbaugh – Margaret yang´s theme

Martin izan dugu Paradisu zineman, Txapa irratiko Berbenir saioko kidea. Umorea, western-ak, piano soinuak... danetik izan dugu gaurkoan: Henry Mancini, Dimitri Tiomkin, Ennio Morricone... entzun eta Blake Edwards, Sergio Leone, Roman Polanski... ikusi ditugu. Aukeraketa gonbidatuaren esku nola ez. Hemen filmen zerrenda: Blake Edwards, Peter Sellers eta Henry Mancini La pantera rosa (1963 Blake Edwards) El guateque (1968 Blake Edwards) Una noche en la ópera (1935 Sam Wood) Dimitri Tiomkin Duelo de titanes (1957 John Sturges) Rawhide (1959 Thomas Carr) Ennio Morricone eta Sergio Leone Hasta que llegó su hora (1968 Sergio Leone) La muerte tenia un precio (1965 Sergio Leone) Experiment in terror (1962 Blake Edwards) Pianoa El Pianista (2002 Roman Polanski) La leyenda del pianista en el océano (1998 Giuseppe Tornatore) Calle 54 (2000 Fernando Trueba) Una historia del Bronx (1993 Robert De Niro) Rebelión en las ondas (1990 Allan Moyle)

Zergatik ageri dira hainbeste kotxe zineman? Askatasun sinbolo dira askotan, libre mugitzeko tresna, ondasun preziatu edota estatus erakusle bestetan. Zerbaiten bila mugitzeko tresna sarri, beribila deritzo Aranagoirik, ibiltzeko gailu izentzen dugu guk, markatutako edota sortzeko bideetan galtzeko zaldi modernoa. Autoan sartu eta erritual guztiez gozatu dugu gaurkoan. Atea ireki, gerrikoa lotu, motorra berotu eta nola ez irratia piztu!

Into the Wild filmaren monografikoa, bidai basatia Eddie Vedderrek proposatutakoa Paradisu zineman, Txapa irratiko irratsaioan. Saioa musikala izan da oso, soinu bandak eraman gaitu eta bidaia luzea bezain introspektiboa izan da.

Nondik datoz pelikulak ama? Egia al da Los Angelesetik datozela? Eta nora doaz? windows media playerren ikusteko filmatzen al dira? Ba al dakizu zer den divx kodeaketa ama? Nork jartzen du, amatxo, pelikula ernatzeko hazia eta nork labea? Non da nire herria pelikuletan, non da nire hizkuntza, nire lana… non naiz ni? Zineman ez ei da agertzen zinema areto gabeko herririk, ezta ametsik gabeko pertsonairik ere. Ba al daukagu heroirik familian? Ala figurante izatea tokatu zaigu beti? Edo B serieko aktore? Nork kontatzen du bizitzen zinela ahaztuta hazi ninduzunekoa? Zinegile izan nahi dut, mama quiero ser artista, iratzargailuak goizeko zazpiretan esnarazten nauenean. Egunerokoari gladiadore edo mendebaldeko forajido baten epika igarri. Ondo jositako gidoi baten pasarteak igaro. Maitemendu lehenengo ezetz, gero baietz, ostera ezetz, jarraian igual, eta azkenean emakume ederrari muxu emanez. Asmo zoroak dituen komedia bateko komunitateko parte izan. Porno gonzoa inprobisatu ezertaz aspertu aurretik. Eta Novedades aretoa edonolako herrikidez leporaino bete. Nire mundua eraiki 25 argazkirekin segunduro, nire paradisua. Paradisua zineman.

Amaieraren hasiera da, zerua gainera datorkigu, inguruan jendea korrika, barnean esteak ezinegonka. Aldaketa ekidin ezina da. Krisietan bizi gara; Krisi ekonomikoa, naturala, identitarioa, soziala, politikoa... baina zer dio zinemak honi buruz? Terremotoak, tsunamiak, extralurtarrak, zombiak, hondamendiak ... Paradigma aldaketaren isla izango ote dira?

Desjabetzez jabetu gara gaurkoan; kaleratzeak, landa lapurretak, desjabetza komunitarioak, ametsen desjabetza, komunitate izaeraren desjabetza, ametsen munduak eta eskubideen galeraz; Izaera inposaketaz? Hurrengo filmak izan ditugu irratian: La estrategia del caracol (1993 Sergio Cabrera) Los goonies (1985 Richard Donner) Kanta: Cyni lauper - Good enough Donde viven los monstruos (2009 Spike Jonze) Kanta: Karen o and the kids - All is love Vals con bashir (2008 Ari Folman) This is not a love song Willis drummond - Komedia Brainjuice - Eclesis Cube (1997 Vincent Natali) Días Extraños (1995 Kathryn Bigelow) El Cuervo (2006 Ulli Lommel) Carretera Perdida (1997 David Lynch) Eutsi! (2007 Alberto Gorritiberea) Kanta: Gose - Eutsi (Bonberenea txaranga)