Sintonía d’inicio—-----Sesame Street----------Tokyo Ska Paradise Orchestra (3:19)
Buen día, bienvenidas a O Suenio d’o Dragón, un programa de Radio La Granja feito de raso en
aragonés. Dende o vico de San José, en Zaragoza Ciudat Prisión, en o 102.1 d’a FM,
empecipiamos!!!!
Temps de rèves/ tiempo de suenios------------------------HBV (4:03)
Hue, de fundo, sonará o disco de Lester Young Trio: Blue Lester, de 1946 .
Per lo que fa a las cancions que van sonando sueltas, si quiers, puetz consultar tanto lo conteniu d'o
programa como la mosica que voi metendo en a ficha que amaneixe en Ivoox de conchunta con o
podcast. Asinas, lo puetz escuitar quan quieras y, mesmo, participar en o programa...Cómo?
Pus clamando a o programa en directo a nueu siet seis trenta y seis uitanta y ueito novanta y quatro;
nueu siet seis tres seis ueito ueito nueu quatro
Tamién, ninviando un mensache a o guasap almadeta osdd seis ueito nueu novanta y ueito zero seis
vinte y siet; almadeta seis ueito nueu nueu ueito zero seis dos siet.
Y, mesmo, por correu electronico, osueniododragon roba gmail.com, tot chunto y en minusclas; u si
lo prefieres, en a pachina d'o mesmo nombre de Radio Patio Facebook.
Este anyo he decidiu deixar la paúl. Ya no podeba mas, la proximidat con os babuins cada vegada
ye mas insoportable, asinas que me decidié, d'una vegada per totas, a quitar los palos d'a Rueda d'a
mía Fortuna, que entre tanto tiempo la heban teniu atrabada, y mudar-me a unatra planeta, an yo sía
lo rei absoluto d'a Creyación. Total, pa discutir y levar-me la contraria, m'estoi pro y me sobro.
Asinas que espolsé las alas y, sin mirar enta zaga, emprendié lo mío vuelo interestelar; en tierra se
quedaba la uembra de Peter Pan, a la quala prometié mandar lo mío puesto malas que m'haiga
establiu; y a Penélope, escanyutando-le a los autos oficials entre que desfeba a muesos lo que heba
estau filando, encara a l'aspera d'a tornada d'Ulises, entre que Telemaco quita a pasiar a Argos per lo
chardín de l'alcalde.
Asinas, que, si quiers saber de yo, habrás de seguir escuitando-me en a Radio, y asegura-te que soi
en bell puesto con atmosfera quan quieras charrar con yo, perque, como ya habrías de saber, en o
vuedo espacial no se propaga lo son...qué delicia.
Black Bloc Revenge-----------------Brigada Flores Magón (2:48).
Y hue te quereba charrar de
Octave Mirbeau.
Naixió en Trévières, Normandía, lo 16 de febrero de 1848, y murió en París lo 16 de febrero de
1917. Dimpués d'un periodo chuvenil en Rémalard en Perche, continó los suyos estudios en o
colechio chesuita de Vannes, d'o qual estió feito fuera a los quince anyos y prencipió a treballar en
un estudeo notarial. Dimpués d'a experiencia traumatizant d'a guerra Franco-prusiana (1870-1871),
respondió a la clamada d'o lider bonapartista Henri-Dugué d'a Fauconnerie, qui lo afirmó como
secretario particular y lo introdució como escritor y editor en o periodico de corte bonapartista
L'Ordre de Paris.
Dimpués d'o suyo debut periodistico y politico a lo servicio d'os bonapartistas, Mirbeau fixó la suya
atención en a creyación literaria, realizó tres novelas como "escritor pantasma", ya que, en un
prencipio no se le reconoixió autoría (L'Écuyère, 1882, La Belle Madame Le Vassart, 1884).
Dimpués d'os grans cambios politicos y socials ocurrius entre 1884 y 1885, Octave Mirbeau selanzó a la palestra per ell solo, metendo la pluma a lo servicio d'as suyas propias valors eticas y
esteticas, y combinó la literatura y las luitas politicas. De corte anarquista, las suyas obras se
caracterizoron per lo suyo anticlericalismo, pacifismo y antimilitarismo. Estió un personache
compromeso con totas las luitas d'o suyo tiempo; encarnó asinas, a l'intelectual comprometiu con
afers publicos y socials, y luen de tot partiu.
En o suyo papel de critico literario y d'arte, promovió y difundió a lo grupo d'os Impresionistas,
destacó la orichinalidat d'o movimiento y alabó lo suyo estilo no academicista. Dedicó textos a
Claude Monet, Camille Pissarro, Paul Cézanne, Auguste Renoir, Félix Vallotton y Pierre Bonnard.
Se le atribuye tamién, estar lo descubridor de Auguste Rodin, Vincent van Gogh, Camille Claudel,
Aristide Maillol, Maurice Maeterlinck, Marguerite Audoux y Maurice Utrillo. Forchó amistat con
beluns d'estes artistas, en particular con o escultor Auguste Rodin; de feito, Mirbeau realizó la
primera descripción que se fació sobre lo grupo escultorico La puerta d'o Infierno; esta amaneixió lo
18 de febrero de 1885 en a revista La France:
“Entre los pedius realizaus, figura una puerta monumental que los suyos estudios ye rematando
en este momento lo escultor Rodin. S'ignora quál será lo puesto que ocupará dita puerta, si será en
l'interior d'o palacio u en l'exterior, pero, lo que ya se sabe, ye que constituye un treballo important
y magnifico. Aquells que han puesto admirar en o taller de l'artista los estudeos remataus y los que
son en execución consideran que dita puerta será la obra capital d'o present sieglo. Cal remontar-se
a Michelangelo pa tener una ideya d'arte tant notable, tant fermoso, tant sublime. Auguste Rodin ye
mas u menos desconoixiu; no conta ni con una quarta parte d'a celebridat d'o sinyor Chapu. Esto
s'explica per quantas razons. Rodin ye un gran artista. L’horrorizan las clicas y ye poco lo que vive
en o mundo. Como no va a la propaganda, la propaganda no viene a ell. Vive quasi en a uembra con
os fuertes y los solitarios enmeyo d'as imachinacions y los suenios d'o suyo chenio y, desdenyoso
d'a gloria fuchitiva, y en o maitín, dentra per la puerta y sale, en a nueit, per la finestra; se limita a
fer obras mayestras que los suyos amigos admiran y que la posteridat, que no s'entivoca nunca, ya
ha marcau con o suyo siello eterno.
La descripción d'a puerta ye eixemplo d'a escritura sagaz de l'autor d'o Chardín d'os suplicios.
Asinasmesmo, Rodin realizó una escultura d’altorrelieu con o rostro de Mirbeau, clamada , cómo
no, Octave Mirbeau.
Dimpués d'escribir unas diez novelas como escritor pantasma, debutó oficialment con “O calvario”
(1886), novela en a quala s’escubren los traumas que padeixió l'autor a causa d'una pasión
devastadora per una muller no guaire santa clamada Judith y recristianada Juliette en a ficción. En
1888 publicó “L'Abbé Jules”, primera novela dostoievskiana y prefreudiana d'a literatura francesa.
En “Sébastien Roch” (1890) s'alivia d'unatro trauma, lo d'a suya estancia con os chesuitas de
Vannes y la violencia padeixida con ells, crebantando un tabú que cient anyos dimpués perdura: la
violación de mocicos per sacerdotes.
Publicó tamién, en edición de folletín, una extraordinaria novela clamada “Dans le ciel, en a quala
mete en scena a un pintor inspirau dreitament en Van Gogh.
Poco dimpués d'o caso Dreyfus, que accentuó lo suyo pesimismo, publicó tres novelas chudgadas
«escandalosas» per los «Tartufos» y los «biempensantes», y que tenioron gran exito de vendas en o
mundo: Le Jardin des supplices (1899), Le Journal d'une femme de chambre (1900) y Les 21 jours
d'un neurasthénique (1901). Ya en ellas mete en xaque lo chenero novelesco, practicando la tecnica
d'o collage, crebantando los codigos d'a verosimilitut, d'a credibilidat novelesca.Lo caso Dreyfus tenió como orichen una sentencia chudicial de neto talle antisemita, sobre un
trasfondo d’espionache y antisemitismo, en o qual la victima estió lo capitán Alfred Dreyfus (1859-
1935), d'orichen chodigo-alsaciano, y que de 1894 a 1906, conmocionó a la sociedat francesa d'a
epoca,marcando un fito en a historia de l'antisemitismo.
La revelación d'o escandalo en J’accuse…!, un articlo d’Émile Zola de 1898, provocó una
succesión de crisis politicas y socials ineditas en Francia que, en o momento d'o suyo apocheu en
1899, reveloron las fracturas pronunciadas que subchaceban en a Tercera Republica Francesa.
Dividió profunda y duraderament a los franceses en dos campos opuestos, los dreyfusards y los
antidreyfusards. Reveló tamién la existencia en a sociedat francesa d'un nuclio de violento
nacionalismo y antisemitismo difundiu per una prensa sumament influyent —entre la quala
destacaba lo periodico antisemita La Libre Parole d’Édouard Drumont, que tiraba 200.000
eixemplars a lo día. Lo caso se convirtió en simbolo moderno y universal d'a niquidat en nombre d'a
razón d'Estau.
Lo remate d'a viella novela suposadament realista se deberá a las suyas dos zagueras obras
narrativas, La 628-E8 (1907) y Dingo (1913), an la fantesía se libera y que los suyos herois son lo
suyo automobil y lo suyo can.
En o teatro Mirbeau aconsiguió un primer exito con una trachedia proletaria, “Les Mauvais bergers
(1897), y dimpués un trunfo mundial con una comedia clasica de costumbres y caracters en a
tradición de Molière: “Les affaires sont les affaires” (1903), en a quala amaneixe lo personache
d'Isidoro Lechat, arquetipo d'o moderno hombre de negocios, producto d'un mundo nuevo, ancestro
d'os especuladors de hue, que de tot fa diners y expande los suyos tentaclos per lo mundo. En 1908,
a la fin d'una larga batalla chudicial y mediatica, fa representar en a Comedia Francesa “Le Foyer”,
una obra destinada a lo escandalo en a quala crebanta unatro tabú: la explotación economica y
sexual de mocicos y mocicas en fogars de supuesta caridat.
Mirbeau fació representar seis chicotas obras en un acto, muito innovadoras, publicadas con o
nombre de “Farces et moralités” (1904); en ellas abanza lo teatro de Bertolt Brecht, Marcel Aymé,
Harold Pinter y Eugène Ionesco, y leva la rechirada a lo sino d'o luengache. Desmitifica la lei, la
monogamia y las institucions socials, amás de meter en ridiclo lo discurso de bells politicos y lo
luengache trivial de l'amor.
El cura violador------------------------Chite (3:00)
scrupules/Escruplos
La nueit pasada me trobaba fundament adormiu, quan de bote y boleyo me dispertó un gran rudio
produciu, per lo que pareix, per la caita d'un mueble en a pieza contigua a lo mío quarto.
En aquell mesmo inte lo reloch dio las quatro y lo gato se metió a miaular d'un modo triste.
Blinqué d'o leito y corrié a enterar-me, penetrando en a cambra que trobé alumbrada y enmeyo
d'ella un caballero muito elegant, en trache d'etiqueta y condecorau, que s'entreteneba en emplir
d'obchectos preciosos una magnifica maleta de cuero amariello.
La maleta no me perteneixeba, pero sí los obchectos con que la empliba, y considerando incorrecto
este proceder, me disposé a protestar.
Tot y que no conoixeba a lo caballero, lo suyo rostro me yera familiar; teneba una d'estas
fisonomías correctas y muito caracteristicas que fa pensar que lo que la poseye ha d'estar miembro
d'un cerclo.L'aspecto elegant y de buena humor que pareixeba poseyiu, me tranquilizoron; pus he de confesar
que lo que yo asperaba yera trobar-me debant d'un horrible ladrón, contra lo qual habría habiu
d'emplegar actos de violencia que me son rebuyantz.
En veyer-me, l'elegant desconoixiu interrumpió la suya fayena y me dició fendo a riseta con ironía
buenaza:
— Dispensatz-me caballero, si tos he dispertau... No ye culpa mía; tenetz unsmuebles tant delicaus
que a la proximidat d'a mas liuchera ganchez cayen desganaus.
Alavez me fixé en o desorden en que se trobaban los muebles: caxons ubiertos, vitrinas trencadas,
un chicot secreter, en que alzo los míos alfayas de familia y las valors que poseigo, lastimosament
tirau en o suelo... y en tanto me daba cuenta d'a pilla, l’amadrugador vesitant continaba decindo-me
con a suya voz de trucador agradable:
Qué frachils son ixes muebles! verdat? Yo creigo que son atacaus d'a malotía d'o sieglo y se sienten
neurastenicos como totz...
Y lanzó una chicota carcallada que m'emprenyó.
— A quí tiengo la honor de charrar? —dicié bella cosa mas tranquilo.
Dios mío! —respondió—. Lo mío nombre en estes momentos tos causaría masiada sorpresa... No
tos pareixe millor deixar pa ocasión mas oportuna la presentación, que, tos confieso, tot y que
deseyo que sía proxima, no me pareixe este lo millor momento de fer-la y, si me lo consentitz,
alzaré lo mas rigoroso incognito?
— Sía, caballero. Pero esto no m'explica...
— La mía presencia en a vuestra casa a esta hora y este barafundio?
— Ixo ye, y tos agradeixería...
— Cómo! ya lo creigo; la vuestra curiosidat ye muito lechitima y voi a satisfer-la en l'acto; pero,
perdonatz, ya que imos a charrar un momento, sería prudent que tos metesetz una bata; fa muito
fredo y podetz enconstipar-os.
—Tenetz razón. Dispensatz-me un menuto.
— Pus no faltaba mas!
Estié a lo mío quarto, me metié rapidament una bata, y en tornar veyié que lo desconoixiu heba
intentau meter un poquet d'orden en o gabinete.
—No tos daz mal —le dicié— tot ixo l'apanyará lo criau manyana.
Le ofrié un asiento y, posando-me yo tamién, adhibié:
— Tos escuito.
—Caballero, yo soi un ladrón, un furtador de profesión... l'hetz endevinau?
Sin dubda beluna!
—Ixo fa honor a vuestra perspicacia... Pus sí, soi un furtaire, y si he decidiu abrazar esta posición
social, l'he feito dimpués de convenciu que yera la mas franca, la mas leyal y la mas honrada de
totas... Lo furto, caballero, y digo lo furto como diría lo foro, la literatura, la pintura, la medicina,
etc., ha estau dica agora una corrida desacreditada, perque la exerceban sers ignorantz, odiosos,
brutals, chents sin elegancia ni educación; pus bien, yo pretendo dar-le lo prestichio a que tiene
dreito y fer d'o furto una corrida liberal y honrada. Lo furto ye la sola profesión de l'hombre. No se
tría una profesión, sía la que estase, sino con l'obchecto de que nos permita furtar, mas u menos;
pero, en fin, furtar bella mica de belún.
No quiero charrar muito de yo. Empecipié en o comercio, pero las puercas fayenas que m'obligaban
a desempenyar y los innobles enganyos y las faltas de peso repugnaban a la mía delicadeza;
abandoné lo comercio per la banca y esta me desgustó tamién; no podié nunca acostumbrar-me a
emitir papel falso de minas falsas, enriquir-me enganyando a os de demás, gracias a la virtut de
enlucernadors prospectos y combinacions; yera interpresa que refusaba la mía consciencia
escrupulosa, enemiga d'a mentira.
Alavez pensé en o periodismo, y amenestié un mes pa convencer-me que a menos d'entregar-se a
chantaches de tot chenero, lo periodismo no produz una peceta. Alavez pensé en a politica.
En plegar a este punto, no podié per menos que soltar la risotada. Lo mío raro vesitant continó:
—Esto ye, la risa; no mereixe unatra coseta.D'ixe modo acotolé quanto la vida publica y privada puede ofrir en profesions y corridas a un
choven activo, intelichent, delicau como yo, y veyié clarament que lo furto, esfrace-se con o
nombre que se quiera, ye lo solo obchecto, lo resorte solo que mueve totas las actividatz, pero
revestiu y, per conseqüencia, mas perigloso; alavez me facié la reflexión siguient:
"Ya que l'hombre no puede subtrayer-se a esta fatal lei d'o furto, será muito mas honroso que lo
practique leyalment y sin revestir con sincusas pomposas ni qualidatz ilusorias lo natural deseyo
d'apropiar-se d'o bien alleno."
Dende alavez furté; de nueit penetraba en as casas ricas y preneba d'as caixas d'o prochimo lo que
amenesteba pa las mías necesidatz. Esto nomás me desiche qualques horas totas las nueitz; antiparte
d'ixo, vivo como totz. Perteneixco a un cerclo, tiengo muito buenas relacions, lo ministro m'ha
condecorau recientment y quan doi un buen truco soi accesible a totas las vogalerías. Per zaguer,
caballero, yo foi leyal y francament lo que totz fan d'un modo indirecto. La mía consciencia ye
tranquila, perque, de totz los sers que conoixco, yo soi lo solo que ha adaptau animosament los
suyos actos a las suyas ideyas...
Yera de día y ofrié a l'elegant desconoixiu participase d'o mío almuerzo; pero ell no acceptó, perque
yera de frac y no quereba emprenyar-me con tal incorrección.
Company of thieves----------------The Delta Saints (3:54)
En nadal de 1987 la banda irlandesa The Pogues gravó chunto a Kirsty MacColl la canción
Fairytale of New York pa criticar lo lanzamiento d'as tipicas cancions nadalencas tant populars en
os países angloparlantz. Y se convirtió en un clasico nadalenco en lo mas alto d'as listas nadalencas
cada anyo, dica que estió desbancada per lo All I Want for Christmas is You de Mariah Carey.
Amás d'estar un sencillo superventas, amaneixe en o suyo tercer album, If I Should Fall from Grace
with God, editau en 1988.
Fairy tale ye una falordia de fadas, pero fairy s'usa tamién pa referir-se despectivament a los
homosexuals. Podría traducir-se tamién como una historia gai de Nueva York.
Un cuento de fadas de Nueva York
The Pogues con Kirsty MacColl
Yera Buena nueit, nina
en o caixot d'os capinos
un viello me dició: no voi a veyer atro
y dimpués cantoron una canción
‘The Rare Old Mountain Dew’
aparté la cara y sonié con tu.
Tenié suerte una vegada
yera 18 a 1
he teniu una sensación
este ye lo nuestro anyo pa tu y pa yo
asinas que feliz nadal
te quiero, nina
abanzo tiempos millors
que totz nuestros suenios se fan realidat.
Tienen autos grans como tabiernas
tienen ríos d'oro
pero l'aire te trascruza,no ye puesto pa viellos.
La primera vegada que me preniés d'a man en una Buena nueit freda,
me prometiés que Broadway me yera asperando.
Yeras fermosa, yeras bonica,
la reina d'a ciudat de Nueva York, quan la banda remató de tocar, chiloron pedindo mas
Sinatra yera fendo swing, totz los zorros cantaban,
nos besamos en una cantonada
y dimpués bailamos tota la nueit.
Y los mocetz d'o coro d'o NYPD cantaban Galway Bay,
y las campanas sonaban pa celebrar lo día de Nadal.
Yes una vagabunda, yes una borinota,
yes una viella puta yonqui;
tumbada astí, quasi muerta, con o gota a gota en ixe leito
tu, fastigosa, tu, cuco
tu, barata y fastigosa maricona
Feliz nadal los collons, rezo a Dios que sían las zagueras pa tu.
Y los mocetz d'o coro d'o NYPD encara cantaban Galway Bay
y las campanas sonaban
pa celebrar lo día de Nadal.
Yo podría haber estau belún important;
bueno, como podría qualsequiera.
Tu me saqués los míos suenios
quan te trobé per primera vegada
Los mantendré con yo, nina,
los meteré con os míos,
no puedo seguir nomás,
he construyiu los míos suenios a lo tuyo arredol
Y los mocetz d'o coro d'o NYPD encara cantaban Galway Bay
y las campanas sonaban
pa celebrar lo día de Nadal.
Fairytale of New York---------------------The Pogues(4:36)
Fairytale of New York---------------------No Use for a Name (4:03)
Y, ya pa rematar lo programa de hue, una miqueta de vocabulario nuevo:
Desvelar: escubrir, amostrar
Desorden: Desorden, esbarafundio, barafundio, estrapaluzio
Abrazar. abrazar, abracar, acarrazar, acollar, abragonar
Repulsivo: RebuyantGanzúa: ganchez
Desmayado: desganau
Saqueo: pilla
Deslumbrante:enlucernador
Exigir: desichir
Generosidad: vogalería
Gamberra: borinota
Y, por agora, iste ha estau o suenio de hue. Ya sabes que, si t'ha feito goyo, t'aspero o proximo
mierques en Radio La Granja, en o 102.1 d'a FM. Entremistanto, nos veyemos en os suenios, nos
ascuitamos en la Radio. Salut y emparo mutuo!!!!
Baby Elephant Walk-------------------------Adrenalin O.D. (2:42)
Comentarios